diagnostyka

Wróć do listy artykułów

Profilaktyka

Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem wśród kobiet. Może dotknąć każdą kobietę, bez względu na wiek czy przypadki zachorowań na nowotwory w rodzinie. Zdrowy tryb życia – dieta i ruch zmniejszają ryzyko choroby, ale jej nie zapobiegają. Dzięki wykonywaniu regularnie badań profilaktycznych choroba nowotworowa może zostać wykryta we wczesnym stadium, kiedy szanse na jej wyleczenie są największe.

  • Samobadanie – samobadanie piersi powinnaś wykonywać regularnie, minimum raz w miesiącu. Najlepszy czas na to badanie to 2-3 dni po menstruacji, aby uniknąć nadwrażliwości brodawek i tkliwości piersi. Jak to robić? Stań przed lustrem i zacznij od dokładnego obejrzenia swojego biustu. Później zmień pozycję – najpierw oprzyj ręce na biodrach, a po chwili umieść ręce za głową. Co powinno Cię zaniepokoić? Asymetria piersi, zaciągnięcia, zaczerwienienie skóry, wciągnięcie lub owrzodzenie brodawki czy wyciek z sutka. Kolejnym elementem jest badanie dotykowe (czyli palpacyjne) – najwygodniej jest je wykonywać pod prysznicem, bo gdy skóra jest namydlona, to łatwiej jest wyczuć wszelkie zmiany. Lewą rękę połóż z tyłu głowy, a trzema środkowymi palcami prawej ręki zacznij naciskać lewą. Badaj pierś wykonując ruchy okrężne w każdym kierunku, nie pomijając żadnego obszaru na piersi, ani dołów pachowych. Później zamień ręce i badaną pierś. Badanie możesz również wykonywać na leżąco, wówczas musisz dodatkowo pamięć o podłożeniu ręcznika zwiniętego w rulon pod bark i włożeniu ręki pod głowę – gdy badasz np. lewą pierś, umieść za głową lewą rękę,
    a ręcznik pod prawy bark. Na początku samobadanie może wydawać się trudne, ale z upływem czasu nauczysz się odczytywać swoje piersi. Gdybyś zaobserwowała lub poczuła jakąś zmianę – udaj się do lekarza ginekologa. Badaniu palpacyjnemu powinnaś także poddać się na wizycie u lekarza ginekologa.

 

Czy wiesz, że…
co druga (tj. 50,4%) kobieta w wieku 30-39 lat nie badała jeszcze nigdy swoich piersi pod kątem ewentualnego nowotworu? Tymczasem prawie 60% Polek uważa, że pacjentki powinny same pamiętać o badaniach i systematycznie je wykonywać.

  • Mammografia – to bezbolesne badanie przy użyciu promieni rentgenowskich, które pozwalają na uwidocznienie całej anatomii sutka, dzięki czemu widać, czy w piersi zachodzą jakieś zmiany. Warto wiedzieć, że ilość promieni emitowanych przez mammograf jest zupełnie bezpieczna dla naszego zdrowia. Jak wygląda to badanie? Radiolog umieszcza każdą z piersi na stoliku mammografu i dociska delikatnie za pomocą płytki z przejrzystego tworzywa. Dzięki takiemu unieruchomieniu piersi mamy pewność, że obraz będzie wyraźny. Ostatnim elementem badania jest wykonanie przez radiologa zdjęcia rentgenowskiego. Całe badanie trwa zaledwie kilka minut!

Najlepszym czasem na wykonanie badania mammograficznego jest 5-10 dzień cyklu. W czasie miesiączki lub bezpośrednio przed nią piersi mogą być wrażliwe na dotyk i badanie może być niekomfortowe, ale niebolesne. Z kolei kobiety po menopauzie mogą wykonywać badanie w dowolnym dniu. Mammografia powinna być wykonywana raz na dwa lata, a u kobiet po 50 r.ż. – raz na rok.

W Polsce profilaktyczne badanie mammograficzne przysługuje kobietom w wieku od 50 do 69 lat. Bezpłatnie mogą skorzystać z niego panie, które przez ostatnie dwa lata nie miały wykonanej mammografii oraz nigdy nie chorowały na raka piersi lub otrzymały po pierwszym badaniu mammograficznym pisemne wskazanie do ponownego badania po upływie 12 miesięcy.

Kobiety, które nie kwalifikują się do programu mogą takie badanie wykonać na podstawie skierowania od specjalisty – ginekologa lub onkologa. Jeśli lekarz nie proponował Ci badania mammograficznego – zapytaj go o skierowanie.
Masz prawo wykonać takie badanie bezpłatnie raz na dwa lata.

  • USG piersi/badania ultrasonograficzne – badanie ultradźwiękami, które pozwala obejrzeć na monitorze tkankę łączną, przewody mleczne oraz pachowe węzły chłonne. Aparat ultrasonograficzny umożliwia wykrycie już kilkumilimetrowych zaledwie zmian. Podczas badania pacjentka leży na plecach z rękami założonymi za głową. Na skórę piersi lekarz nakłada żel, który umożliwia lepsze przekazanie fal między tkankami piersi, a głowicą USG. Następnie lekarz będzie poruszał głowicą USG na skórze piersi, aby uzyskać obraz. Po badaniu, które trwa do kilkunastu minut, kobieta otrzymuje ligninę, żeby mogła zetrzeć żel. Tak jak w przypadku mammografii badanie jest zupełnie bezbolesne, a żeby uniknąć dyskomfortu związanego z tkliwością piersi, najlepiej wykonywać je między 1, a 10 dniem cyklu. USG również powinno być wykonywane regularnie – u kobiet w wieku 25-35 lat, co rok, a u kobiet 36-65 lat, raz na pół roku.

 

Warto pamiętać:

  • Wynik jednej metody nie daje 100%, co do stanu zdrowia naszych piersi. Lekarze zwracają uwagę, że najlepsze rezultaty w diagnostyce nowotworu piersi daje połączenie przynajmniej dwóch metod.
  • Badaniu mammograficznemu oraz USG piersi powinny częściej poddawać się kobiety z grupy ryzyka: u których ktoś w rodzinie chorował na nowotwór, pacjentki z wykrytą mutacją genów BRCA1 i BRCA2 (taka mutacja oznacza bardzo duże ryzyko wystąpienia nowotworu piersi lub jajnika) oraz kobiety przyjmujące antykoncepcję przez wiele lat.

Konsultacja merytoryczna dr Agnieszka Jagiełło-Gruszfeld z Kliniki Nowotworów Piersi i Chirurgii Rekonstrukcyjnej, Centrum Onkologii w Warszawie.

 

 

Może też Cię zainteresować:

Artykuły

Ilość artykułów: 6
Organizatorzy
Partner merytoryczny