Ktoś z Twoich bliskich usłyszał diagnozę raka piersi, a Ty zastanawiasz się, jak tej osobie możesz pomóc? Wiedz, że rola osoby wspierającej jest niezwykle istotna i nieoceniona podczas całego procesu leczenia – od diagnozy po wyleczenie. Aby dobrze opiekować się osobą z nowotworem, powinieneś zdobyć wiedzę na temat samej choroby, jej przebiegu, planowanej terapii, możliwych skutków ubocznych. Osobą najbardziej kompetentną do udzielenia tych informacji jest lekarz onkolog. Zapytaj osobę chorą, czy potrzebuje, abyś towarzyszył(a) jej podczas wizyty u lekarza czy konsylium [o konsylium przeczytasz tutaj]. Podczas takiej wizyty nie tylko zdobędziesz wiedzę z pewnego źródła, ale co ważniejsze – twoje towarzystwo będzie dla osoby chorej bardzo ważne. Kobiety zmagające się z nowotworem często są tak przejęte wizytą, że trudniej im zapamiętać informacje przekazywane przez lekarzy. Często nie są w stanie zadawać pytań. Jako osoba towarzysząca możesz nie tylko wesprzeć ją na duchu, ale również zadawać pytania, notować to co mówi lekarz, etc. Możesz szukać także wiedzy w stowarzyszeniach i fundacjach onkologicznych, grupach wsparcia, literaturze fachowej oraz na wiarygodnych stronach internetowych.
Pamiętaj!
Wiedza to potężne narzędzie. Jeśli będziesz poszerzał(a) swoją wiedzę, będziesz aktywnym uczestnikiem procesu terapeutycznego osoby chorej.
Kobieta zmagająca się z nowotworem potrzebuje Twojego wsparcia, bliskości, troski, możliwości wygadania się i wypłakania, wyrwania jej ze schematu myślenia o chorobie i leczenia, chociażby przez zwykłe wyjście do kina czy kawiarni. Nie pocieszaj jej na siłę – jeśli widzisz, że potrzebuje się wypłakać lub wykrzyczeć, pozwól jej na takie ujście emocji. Więc masz naprawdę ogromną rolę do spełnienia!
Jeśli nie jesteś pewien/pewna, czego potrzebuje bliska Ci osoba nie bój się zadawać jej pytań – „czego potrzebujesz?”, „czego chcesz?”. Może zdarzyć się, że nie otrzymasz odpowiedzi na te pytania – kobieta jest zagubiona, przestraszona, więc sama może nie być pewna, czego potrzebuje. Pamiętaj, że najbardziej jest jej potrzebne wsparcie, świadomość, że jesteś przy niej. Jednak nade wszystko chce wiedzieć, że bez względu na to, co dalej się stanie, dla Ciebie jest ważna i kochana.
Czasem nie pytaj, tylko zrób. Przejmij inicjatywę i zabierz ją gdzieś, zorganizuj jakieś aktywności, aby odciągnąć jej myśli od leczenia i choroby. Takie oderwanie się od choroby pomoże zarówno jej, jak i Tobie. Wiele osób zmagających się z chorobami przewlekłymi zamyka się w czterech ścianach i ogranicza wyjścia tylko do spotkań z lekarzami. Jednak nie wpływa to korzystnie na chorą ani jej otoczenie. Bardzo często kobiety izolują się od swoich bliskich mówiąc „ty i tak nie wiesz, co czuję”. To taki moment ostrzegawczy, w którym należy poszukać wsparcia na zewnątrz. Zachęcaj ją do wyjścia, do podejmowania aktywności, szukania wsparcia psychologicznego – poszukuj tego wsparcia razem z nią.
Jako opiekun(ka) na początku zmagań bliskiej osoby z chorobą nowotworową, przygotuj się do skorzystania z pomocy krewnych i przyjaciół. Zrób listę potrzeb osoby chorej i przekaż ją krewnym i znajomym. To pozwoli im poznawać własne możliwości i ograniczenia oraz zdecydować, w których obszarach mogą pomóc.
Rola osoby wspierającej może być bardzo obciążająca. Jeśli czujesz, że Cię to przerasta, nie ignoruj problemu – to, że udzielasz komuś wsparcia, nie znaczy, że sam(a) też go nie potrzebujesz. Masz prawo do zadbania o samą/samego siebie, odpoczynku, a także skorzystania z profesjonalnego wsparcia. Pomoc psychoonkologiczna obejmuje nie tylko osoby chore, ale także ich bliskich. Czasem wystarczy jedno spotkanie, aby poczuć się lepiej i odzyskać siły do dalszego działania. To mogą być spotkania indywidualne, grupowe dla opiekunów lub osoby wspierającej z osobą chorą.
Konsultacja merytoryczna Adrianna Sobol, wykładowca Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, psychoonkolog Fundacji Onkocafe
